بازی درمانی کودک

بازی درمانی کودکان چیست؟

بازی درمانی که به آن PLAY THERAPY می گویند روشی نوین از ایفای روان درمانی برای درمان مسائل،مشکلات و چالش های کودکان می باشد.

لذا هر یک از کودکان با هر نوع چالش منحصر به فرد خود اعم از کودک افسرده یا کودک پرخاشگر و..سبک های بازی درمانی انحصاری خود را با کمک بازی درمانگر و روانشناس متخصص در این زمینه به سرانجام می رسانند.از بازی درمانی کودک برای پیشگیری یا درمان این مسائل روانشناختی استفاده می گردد.

نقش درمانگر در بازی درمانی کودک محور در تهران

درمانگر نیز به سبب مشارکت و همدلی با کودک سعی می کند خود را به کودک نزدیک کند تا وی با درمانگر احساس راحتی کرده و راحت تر بتواند با او برای پیش بردن بازی های درمانی همراه گردد.

اهمیت بازی درمانی کودک در تشخیص مسائل روانشناختی

درمانگر با بازی درمانی و روش های متعدد بازی با کودک به شناخت نسبتا کاملی از محیط و روابط بین والدین کودک با یکدیگر و نیز خلق و خوی کودک در محیط خانه و با دیگر اطرافیان می رسد.بازی درمانی نوعی درمان است که به سبب آن کودک احساسات درونی سرکوب شده یا نهفته خود را برون ریزی کرده و در دل بازی ها از خود نشان می دهد.

در بازی درمانی کودک با عروسک بازی یا حتی نقاشی کشیدن احساسات درونی خود را به صورت ناخودآگاه برون ریزی کرده و درمانگر در طی زمان و جلسات بازی درمانی به احساسات کودک پی می برد.

فرضا پدر و مادر کودکی با یکدیگر دعوا می کنند کودک به هنگام عروسک بازی یک عروسک را جای خود و دیگر عروسک ها را جای والدین در نظر می گیرد و حرف هایی که شنیده را به صورت ناخودآگاه به صورت دیالوگ برای نقش هر عروسک ایفا می کند لذا در این موارد کودک عروسک خود را غمگین جلوه می دارد.

بازی درمانی کودک و درمان مشکلات رفتاری_عاطفی

بازی درمانی برای مشکلات رفتاری،عاطفی و کلامی و..کودکان به طور قابل توجهی موثر واقع می گردد و می تواند این مشکلات را تا جای ممکن با همکاری های کودک و والدین قابل حل گرداند.برخی از این مشکلات رفتاری از قبیل مشکلات پیش رو می باشند:

• اختلال وسواسی جبری در کودکان
• اختلال افسردگی
• اختلال اضطراب
• اختلال کم توجهی و بیش فعالی
• اختلالات طیف اوتیسم
• کودکان استثنائی
• اختلالات رفتاری
• اختلالات یادگیری
• و..

در ادامه به برخی از مشکلات رفتاری کودکان و نقش بازی درمانی کودک در درمان و بهبود وضعیت ایشان اشاره می گردد.

بازی درمانی کودک سبب می گردد مشکلات رفتاری کودکان بیشتر قابل لمس بوده و بتوان با روش های بازی درمانی معتبر به کودک یاد داد چگونه مشکلاتی مثل اضطراب و پرخاشگری را پذیرفته و به کمک درمانگر به حل آنها بپردازد.لذا در اغلب موارد اکثر این مشکلات رفتاری ناشی از رفتارهای مخرب والدین هستند که بر روی کودک تاثیر گذاشته اند.

معیارهای تشخیصی نیاز کودک به بازی درمانی

• پرخاشگری
• طلاق والدین
• کمبود توجه
• مشکلات جسمی
• غم ناشی از بحرانی خاص مثل از دست دادن شخصی بسیار محبوب
• عقب ماندگی ذهنی

و بسیاری مشکلات دیگر که با تشخیص درمانگر،کودک به بازی درمانی نیاز پیدا می کند.

نقش بازی درمانی کودک بر کاهش مشکلات رفتاری_عاطفی

• بازی درمانی کودک سبب می گردد کودک بتواند بهتر از قبل احساسات خود را ابراز کند.
• کودک می آموزد در لحظه زندگی کرده و از تجربیات زمان حال نهایت استفاده را ببرد.
• بازی درمانی کودک موجب رشد تفکر انتزاعی،کلامی و عاطفی وی می گردد.
• به سبب بازی درمانی کودک می آموزد بیشتر به اطرافیان نزدیک اعتماد کرده و با آن ها هم بازی شود و از ابراز وجود نهراسد.

---

• در بازی درمانی کودک یاد می گیرد خلاق بوده و بیشتر به توانایی های خود اعتماد کند.
• بازی درمانی احساس شادی بیشتری در کودک تداعی کرده؛ناراحتی های خود را هنگام بازی مشاهده کرده و با کمک درمانگر به پذیرش احساسات خود دست یابد.
• کودک کمک نمودن به اطرافیان و هم سن و سالان را می آموزد.
• شکست و پیروزی را در بازی ها تجربه می کند و می آموزد این تجربیات را بپذیرد.

بازی درمانی کودک افسرده

در بازی درمانی کودک افسرده به کودک مهارت هایی آموخته می شود تا بیشتر به وجود خود و احساساتش توجه کند و در  مواقع لازم این احساسات را بیان دارد.

✅ مهارت های ناشی از بازی درمانی کودک افسرده

• ابراز وجود در جمع و عدم گوشه گیری
• اعتماد به اطرافیان نردیک
• ابراز درست احساسات
• یادگیری مهارت های کلامی و ارتباطی
• درک احساسات و رفتارهای خویش و دیگران
• احساس شادی از زمان حال و ارتباط با دیگران(توجه اطرافیان به وی)
• و..

بازی درمانی کودک مضطرب

در بازی درمانی برای کودکی مضطرب سعی می شود احساسات مثبت و توانمندی های وی در بازی ها کشف شود و بیش از اینکه دچار اضطراب شود از توانمندی های خود آگاه شده و به مرور احساس توانمندی سبب کاهش احساس اضطراب در وی شود.

لذا کودک می آمورد احساسات اضطراب خود را سرکوب نکرده و آن را بپذیرد و به او نشان داده می شود که هر انسان بزرگ و کوچکی دچار اضطراب می شود و مهم کنترل و ابراز صحیح این اضطراب می باشد.

✅ مهارت های ناشی از بازی درمانی کودک مضطرب

• پذیرش احساس اضطراب 
• افزایش اعتماد به خود و توانمندی ها
• ابراز صحیح احساسات
• شناخت استعدادها و خلاقیت ها از جانب کودک
• یادگیری مهارت های اجتماعی سالم و کارآمد
• مسئولیت احساسات و رفتارهایش را بر عهده بگیرد
• و..

بازی درمانی کودک پرخاشگر

از آنجا که ریشه خشم و پرخاشگری کودک ممکن است ناشی از سبک تربیتی ناصحیح والدین و یا الگوبردازی از رفتارهای ایشان باشد همچنین برگرفته از دوران بارداری مادر باشد بازی درمانی کودک پرخاشگر از اهمیت بالایی برخوردار می گردد.

لذا تمامی مشکلات رفتاری عاطفی کودک ممکن است ناشی از الگوبرداری های ناخودآگاه از والدین باشند در پرخاشگری هم به همین شکل خشم برای کودک به صورت ناخودآگاه به شکل عادت درآمده و دیگر نمی تواند خشم خود را به هنگام واکنش های متقابلانه کنترل کند.

✅ مهارت های ناشی از بازی درمانی کودک پرخاشگر

• کودک می آمورد مهارت های اجتماعی و کلامی خود را ارتقاء و بهبود ببخشد.
• درمانگر با بازی های انحصاری به کودک کمک می کند بیشتر در لحظه حال احساس شادی کند.
• کودک احساسات خود را پذیرفته و آن ها را به درستی ابراز می دارد.

برخی انواع بازی درمانی کودکان

• به کارگیری بازی های نمادی(خیالی)
• به کارگیری بازی های حسی_حرکتی
• به کارگیری بازی های خلاقانه و خلاقیتی
• به کارگیری بازی های تقلیدگرایانه(تقلیدی)
• به کارگیری بازی های آموزشی

بازی های نمادی در بازی درمانی کودک

بهترین نوع بازی درمانی کودک در این روش خلاصه می شود لذا در این بازی کودک امیال و خیالات ذهنی خود را در بازی ها نشان می دهد و احساسات درونی خود را ابراز می دارد مثلا در ذهن خود کودک با خانواده به شهربازی رفته اما چون مدت زمان زیادی از رفتن به شهربازی گذشته و نتوانسته به آنجا برود این خواسته را نقاشی می کند.

به طور غیرمستقیم نشان می دهد که در ذهنش آرزو دارد و می خواهد که به شهربازی برود.

بازی های حسی_حرکتی در بازی درمانی کودک

درمانگر با بازی های حسی_حرکتی سعی می دارد کودک را از منفعل بودن و یا گوشه گیری خارج کرده و بازی های انحصاری انفرادی یا گروهی کودک را به فعالیت و جنب و جوش کشانده تا وی بتواند انرژی های درونی خود را به خوبی و  به شیوه درست تخلیه کند.

اگر ناراحت،کسل یا پرخاشگر است با این بازی ها به فعالیت پرداخته و با این فعالیت،حالت های ناخوشی در خود را کاهش دهد.بر فرض اگر کودکی دچار اضطراب و پرخاشگری باشد درمانگر با ارائه نرمش ها یا فعالیت هایی مثل رقص،فوتبال بازی و..سعی می دارد به کودک در کاهش میزان اضطراب یا پرخاشگری اش کمک نماید.

بازی های خلاقانه و خلاقیتی در بازی درمانی کودک

در این بازی ها رشد خلاقیت کودک بسیار مهم می باشد مثلا با کودک خمیربازی کرده و از وی می خواهند هر شکلی که می خواهد با خمیر بازی درست کند.با نقاشی کشیدن و کتاب خوانی و شعرخوانی و..ایده های جذاب تری به ذهنش آید و در ایفای این ایده های خلاقانه به خوبی عمل کند.

بازی های تقلیدگرایانه در بازی درمانی کودک

کودک در این بازی ها رفتارهای افراد نزدیک به خود اعم از والدین را بازی و تقلید می کند و همانند آن ها رفتار می کند.در این بازی کودک علاوه بر تقلید رفتارهای والدین به تقلید رفتارهای همسالان خود می پردازد و به سبب این تقلید و با بازی کردن نقش همسالان خود به نوعی یاد می گیرد در مهارت های اجتماعی چگونه ایفای نقش کند و از این تقلید رفتارهای گوناگون لذت ببرد.

بازی های آموزشی در بازی درمانی کودک

این نوع بازی از اهمیت بسزایی برخوردار است لذا برای هر کودک از بازی هایی استفاده می شود که مناسب شرایط کودک باشد و با این بازی بیاموزد که چگونه احساس،فکر و رفتار کنند.فرضا اگر مادری کودک خود را تنها برای افزایش تمرکز وی به نزد درمانگر آورده باشد درمانگر با بازی های فکری متعدد سبب تقویت تمرکز کودک می گردد.

در این نوع بازی کودک بیشتر از درمانگر ایفای نقش می کند و ادامه روند بازی را در هر مرحله در دست دارد.بر فرض اگر کودک مهارت های ارتباطی ناصحیحی دارد درمانگر با عروسک ها،اسباب بازی ها و ..دیگر بازی های خلاقانه به کودک کمک می کند در حین بازی و سرگرمی این مهارت ها را بیاموزد.

بازی درمانی کودک با اصول تخصصی نزد دکتر آزیتا امین الرعایا

دکتر آزیتا امین الرعایا که دکترای تخصصی روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی را در تهران دارند با به کارگیری بازی های نوین در بازی درمانی کودک به بهبود وضعیت عاطفی_رفتاری کودک می پردازند.

لذا ایشان با بررسی شرایط فعلی کودک و صحبت با والدین ایشان با توجه به هدف درمان مشکلات رفتاری و..کودک بهترین شیوه های بازی درمانی را به کار می گیرند.

والدینی که قصد دارند کودکان خود را نزد متخصصی در زمینه بازی درمانی کودک در تهران برده تا عملکرد موثرتری نیز در طی روز داشته باشند می توانند با شماره تماس درج شده تماس گرفته و جهت تعیین وقت اقدام کنند.